AI-ontwikkelingsontwikkelingen in de komende 5 jaar

Kunstmatige intelligentie (AI) heeft de afgelopen jaren een razendsnelle ontwikkeling doorgemaakt – van generatieve AI-tools zoals ChatGPT die bekende namen zijn geworden tot zelfrijdende auto's die het laboratorium verlaten en de openbare weg op gaan.

Vanaf 2025 dringt AI door in bijna elke sector van de economie, en experts beschouwen het algemeen als een transformerende technologie van de 21e eeuw.

De komende vijf jaar zal de invloed van AI waarschijnlijk nog verder verdiepen, met zowel spannende innovaties als nieuwe uitdagingen.

Dit artikel onderzoekt de belangrijkste verwachte AI-ontwikkelingsontwikkelingen die onze wereld in het komende half decennium zullen vormgeven, gebaseerd op inzichten van toonaangevende onderzoeksinstituten en industrie-observatoren.

Toenemende adoptie en investeringen in AI

De adoptie van AI is op een historisch hoogtepunt. Bedrijven over de hele wereld omarmen AI om de productiviteit te verhogen en concurrentievoordelen te behalen. Bijna vier op de vijf organisaties wereldwijd gebruiken of onderzoeken AI in een of andere vorm – een historisch hoogtepunt in betrokkenheid.

Deze toename in financiering wordt gedreven door vertrouwen in de tastbare zakelijke waarde van AI: 78% van de organisaties rapporteerde het gebruik van AI in 2024 (tegenover 55% in 2023) terwijl bedrijven AI integreren in producten, diensten en kernstrategieën.

Analisten voorspellen dat deze groei zal aanhouden, waarbij de wereldwijde AI-markt zal groeien van ongeveer $390 miljard in 2025 tot meer dan $1,8 biljoen in 2030 – een verbazingwekkende jaarlijkse groei van ~35%. Deze groei, ongekend zelfs vergeleken met eerdere technologische bloeiperiodes, weerspiegelt hoe integraal AI wordt voor moderne ondernemingen.

We staan aan de vooravond van een geheel nieuwe technologische basis, waarbij het beste van AI beschikbaar is voor elk bedrijf.

— Industrie leider, technologiesector

Productiviteitswinst en ROI zijn belangrijke drijfveren. Vroege gebruikers zien al aanzienlijke rendementen van AI. Studies tonen aan dat topbedrijven die AI gebruiken 15–30% verbeteringen rapporteren in productiviteit en klanttevredenheid binnen AI-ondersteunde workflows.

Bijvoorbeeld, kleine en middelgrote bedrijven die generatieve AI hebben geïmplementeerd, zagen in sommige gevallen dubbelcijferige omzetstijgingen. Veel van de waarde van AI komt voort uit cumulatieve incrementele verbeteringen – het automatiseren van talloze kleine taken en het optimaliseren van processen – wat de efficiëntie van een bedrijf kan transformeren wanneer het op schaal wordt toegepast.

Daarom is een duidelijke AI-strategie nu van cruciaal belang. Bedrijven die AI succesvol in hun operaties en besluitvorming integreren, kunnen concurrenten ver voorblijven, terwijl achterblijvers het risico lopen onherstelbaar achter te blijven. Industrieanalisten voorspellen inderdaad een groeiende kloof tussen AI-leiders en achterblijvers in de komende jaren, wat mogelijk hele marktlandschappen zal hervormen.

Integratie van AI in ondernemingen versnelt. In 2025 en daarna zullen bedrijven van elke omvang overgaan van pilotprojecten naar volledige AI-implementatie. Cloud computing-giganten (de "hyperscalers") melden dat de vraag van ondernemingen naar AI-gestuurde clouddiensten sterk stijgt en investeren zwaar in AI-infrastructuur om deze kans te benutten.

Deze aanbieders werken samen met chipfabrikanten, dataplatforms en softwarebedrijven om geïntegreerde AI-oplossingen te bieden die voldoen aan de behoeften van ondernemingen op het gebied van prestaties, winstgevendheid en veiligheid. Opmerkelijk is dat meer dan 60% van de software-as-a-service-producten nu AI-functies ingebouwd heeft, en bedrijven rollen AI "copiloten" uit voor functies variërend van marketing tot HR.

De opdracht voor leidinggevenden is duidelijk: behandel AI als een kernonderdeel van het bedrijf, niet als een technische proef. In de praktijk betekent dit het systematisch integreren van AI in workflows, het opleiden van medewerkers om samen te werken met AI en het herontwerpen van processen om optimaal gebruik te maken van intelligente automatisering. Organisaties die deze stappen nemen, worden verwacht aanzienlijke voordelen te zien in de komende jaren.

Toenemende adoptie en investeringen in AI

Vooruitgang in AI-modellen en generatieve AI

Fundamentele modellen en generatieve AI ontwikkelen zich snel. Weinig technologieën zijn zo explosief gegroeid als generatieve AI. Sinds de introductie van grote taalmodellen (LLM's) zoals GPT-3 en beeldgeneratoren zoals DALL·E 2 in 2022, is het gebruik van generatieve AI enorm gestegen.

Begin 2023 overschreed ChatGPT 100 miljoen gebruikers, en tegenwoordig worden dagelijks meer dan 4 miljard prompts ingevoerd op grote LLM-platforms. De komende vijf jaar zullen nog krachtigere AI-modellen brengen.

Technologiebedrijven racen om grensverleggende AI-modellen te ontwikkelen die de grenzen van natuurlijke taalverwerking, codegeneratie, visuele creativiteit en meer verleggen. Cruciaal is dat ze ook streven naar verbetering van AI's redeneervaardigheden – waardoor modellen logisch problemen kunnen oplossen, plannen en complexe taken kunnen "uitdenken" zoals een mens.

Deze focus op AI-redeneren is momenteel een van de grootste drijfveren van R&D. In het bedrijfsleven is de heilige graal AI die bedrijfsdata en context diepgaand kan begrijpen om te helpen bij besluitvorming, niet alleen bij contentgeneratie. Bedrijven die geavanceerde LLM's ontwikkelen, geloven dat de meest veelbelovende kans nu ligt in het toepassen van AI's redeneerkracht op eigen bedrijfsdata – wat gebruiksscenario's mogelijk maakt van intelligente aanbevelingen tot ondersteuning bij strategische planning.

Nieuwe multimodale modellen kunnen bijvoorbeeld een afbeelding analyseren en vragen erover beantwoorden in natuurlijke taal, of een complexe tekstuele prompt omzetten in een korte video. Deze mogelijkheden zullen tegen 2030 volwassen zijn, wat nieuwe creatieve en praktische toepassingen opent – van AI-gegenereerde videocontent tot geavanceerde roboticapercpetie.

We kunnen verwachten dat toekomstige AI-modellen algemener zullen zijn, die naadloos meerdere invoertypen en taken aankunnen. Deze convergentie van modaliteiten, samen met de voortdurende opschaling van modelarchitecturen, wijst op krachtigere "foundation models" tegen het einde van het decennium – zij het met hogere rekenkundige eisen.

De combinatie van goedkopere rekenkracht en speciaal gebouwde AI-hardware zal AI letterlijk overal kunnen integreren – van slimme apparaten tot industriële sensoren – omdat de verwerking kan plaatsvinden op kleine edge-apparaten of gestreamd kan worden vanaf sterk geoptimaliseerde cloudservers.

Vooruitgang in AI-modellen en generatieve AI

Opkomst van autonome AI-agenten

Een van de meest intrigerende opkomende trends is de komst van autonome AI-agenten – AI-systemen die niet alleen intelligentie bezitten, maar ook zelfstandig kunnen handelen om doelen te bereiken. Soms aangeduid als "agentische AI", combineert dit concept geavanceerde AI-modellen (zoals LLM's) met besluitvormingslogica en het gebruik van hulpmiddelen, waardoor AI multistapstaken met minimale menselijke tussenkomst kan uitvoeren.

In de komende vijf jaar kunnen we verwachten dat AI-agenten van experimentele demo's naar praktische werkplekinstrumenten zullen evolueren. Sterker nog, leiders in het bedrijfsleven voorspellen dat AI-agenten effectief de omvang van hun personeelsbestand kunnen verdubbelen door een reeks routinematige en kennisgebaseerde taken over te nemen.

AI-agenten kunnen bijvoorbeeld al routinematige klantenservicevragen autonoom afhandelen, eerste versies van marketingteksten of softwarecode genereren en ontwerpspecificaties omzetten in prototypeproducten. Naarmate deze technologie volwassen wordt, zullen bedrijven AI-agenten inzetten als "digitale werknemers" in verschillende afdelingen – van virtuele verkoopmedewerkers die klanten in natuurlijke conversatie betrekken tot AI-projectmanagers die eenvoudige workflows coördineren.

AI-agenten staan op het punt de arbeidsmarkt te revolutioneren, waarbij menselijke creativiteit wordt gecombineerd met machine-efficiëntie om ongekende productiviteitsniveaus te ontsluiten.

— Arbeidsexpert, industrieel onderzoek

Cruciaal is dat deze agenten niet bedoeld zijn om mensen te vervangen, maar om hen te versterken. In de praktijk zullen menselijke medewerkers samenwerken met AI-agenten: mensen zullen agenten superviseren, hoog-niveau richtlijnen geven en zich richten op complexe of creatieve taken, terwijl repetitief werk wordt gedelegeerd aan hun digitale tegenhangers.

Vroege gebruikers melden dat dergelijke mens-AI samenwerking processen aanzienlijk kan versnellen (bijvoorbeeld het sneller afhandelen van klantverzoeken of het sneller coderen van nieuwe functies) terwijl mensen worden vrijgemaakt voor strategisch werk.

Om van deze trend te profiteren, zullen organisaties hun workflows en rollen opnieuw moeten overdenken. Nieuwe managementbenaderingen zijn nodig om AI-agenten effectief te integreren – inclusief het trainen van personeel om agenten te benutten, het creëren van toezichtfuncties om agentoutput te monitoren en het opzetten van governance zodat autonome AI-acties in lijn blijven met bedrijfsdoelen en ethische standaarden.

Het is een grote verandermanagementuitdaging: een recente industrie-enquête toonde aan dat veel bedrijven pas beginnen na te denken over hoe ze een gemengd mens-AI personeelsbestand kunnen organiseren. Desalniettemin kunnen degenen die slagen ongekende niveaus van productiviteit en innovatie ontsluiten.

Tegen 2030 zou het niet verrassend zijn als ondernemingen hele "AI-agententeams" of Centra voor AI-agenten hebben die substantiële operaties afhandelen, wat fundamenteel zal herdefiniëren hoe werk wordt gedaan.

Opkomst van autonome AI-agenten

Gespecialiseerde AI-hardware en edge computing

De snelle vooruitgang van AI-mogelijkheden gaat hand in hand met explosieve rekenkundige behoeften, wat leidt tot belangrijke innovaties in hardware. In de komende jaren kunnen we een nieuwe generatie AI-specifieke chips en gedistribueerde rekenstrategieën verwachten ter ondersteuning van de groei van AI.

De honger van AI naar rekenkracht is al extreem – het trainen van geavanceerde modellen en het mogelijk maken dat ze complexe taken kunnen doorgronden vereist enorme rekencycli. Om aan deze vraag te voldoen, ontwerpen halfgeleiderbedrijven en grote techbedrijven maatwerk-silicium geoptimaliseerd voor AI-werkbelastingen.

In tegenstelling tot algemene CPU's of zelfs GPU's zijn deze AI-versnellers (vaak ASIC's – application-specific integrated circuits) afgestemd op het efficiënt uitvoeren van neurale netwerkberekeningen. Techleiders melden dat veel klanten nu gespecialiseerde AI-chips overwegen voor hun datacenters om hogere prestaties per watt te behalen.

Het voordeel van zulke chips is duidelijk: een ASIC gebouwd voor een specifiek AI-algoritme kan een algemene GPU op die taak ver overtreffen, wat vooral nuttig is voor edge AI-scenario's (AI draaien op smartphones, sensoren, voertuigen en andere apparaten met beperkte stroom). Industrie-insiders voorspellen dat de vraag naar deze AI-versnellers zal versnellen naarmate bedrijven meer AI aan de edge inzetten in de komende jaren.

Tegelijkertijd schalen cloudproviders hun AI-rekeninfrastructuur op. De grote cloudplatforms (Amazon, Microsoft, Google, enz.) investeren miljarden in datacentercapaciteit, inclusief het ontwikkelen van eigen AI-chips en systemen, om te voorzien in de groeiende behoefte aan AI-modeltraining en inferentie op aanvraag.

Ze zien AI-werkbelastingen als een enorme inkomstenkans, aangezien ondernemingen steeds meer hun data en machine learning-taken naar de cloud migreren. Deze centralisatie helpt bedrijven krachtige AI te gebruiken zonder zelf gespecialiseerde hardware te hoeven aanschaffen.

Het is echter vermeldenswaard dat aanbodbeperkingen zijn ontstaan – bijvoorbeeld heeft de wereldwijde vraag naar high-end GPU's in sommige gevallen geleid tot tekorten en vertragingen. Geopolitieke factoren zoals exportbeperkingen op geavanceerde chips creëren ook onzekerheid. Deze uitdagingen zullen waarschijnlijk nog meer innovatie stimuleren, van nieuwe chipfabrieken tot nieuwe hardwarearchitecturen (inclusief neuromorfe en quantum computing op de langere termijn).

Positief is dat de efficiëntie van AI-hardware gestaag verbetert. Elk jaar worden chips sneller en energiezuiniger: recente analyses tonen aan dat de kosten van AI-hardware jaarlijks met ~30% dalen, terwijl de energie-efficiëntie (berekeningen per watt) met ~40% per jaar verbetert.

Dit betekent dat zelfs naarmate AI-modellen complexer worden, de kosten per operatie dalen. Tegen 2030 kan het draaien van geavanceerde AI-algoritmen slechts een fractie kosten van wat het nu kost.

De combinatie van goedkopere rekenkracht en speciaal gebouwde AI-hardware zal AI overal kunnen integreren – van slimme apparaten tot industriële sensoren – omdat de verwerking kan plaatsvinden op kleine edge-apparaten of gestreamd kan worden vanaf sterk geoptimaliseerde cloudservers.

Samenvattend zal de komende vijf jaar de trend van AI-specifieke hardware aan beide uiteinden versterken: enorme AI-supercomputingclusters in de cloud en efficiënte AI-chips die intelligentie naar de edge brengen. Samen vormen deze de digitale ruggengraat die de uitbreiding van AI aandrijft.

Gespecialiseerde AI-hardware en edge computing

AI transformeert industrieën en dagelijks leven

AI is niet beperkt tot techlabs – het wordt steeds meer integraal onderdeel van het dagelijks leven en elke industrie. De komende jaren zal AI dieper geïntegreerd worden in sectoren zoals gezondheidszorg, financiën, productie, detailhandel, transport en meer, wat fundamenteel verandert hoe diensten worden geleverd.

Deze voorbeelden krabben nauwelijks aan de oppervlakte. Het is opmerkelijk dat zelfs traditioneel laagtechnologische sectoren zoals landbouw, mijnbouw en bouw nu AI gebruiken, bijvoorbeeld via autonome landbouwmachines, AI-gestuurde mineralenexploratie of slim energiebeheer.

In feite neemt het AI-gebruik in elke sector toe, inclusief sectoren die voorheen niet als AI-intensief werden gezien. Bedrijven in deze domeinen ontdekken dat AI het gebruik van hulpbronnen kan optimaliseren, afval kan verminderen en de veiligheid kan verbeteren (bijvoorbeeld AI-systemen die vermoeidheid van werknemers of de staat van machines in realtime monitoren).

Voor consumenten wordt het dagelijks leven op subtiele wijze verweven met AI. Veel mensen worden al wakker met smartphone-apps die AI gebruiken om hun nieuws te cureren of hun woon-werkverkeer te plannen.

Virtuele assistenten in onze telefoons, auto's en huizen worden elk jaar slimmer en meer conversatiegericht. Zelfrijdende voertuigen en bezorgdrones zijn nog niet overal aanwezig, maar zullen waarschijnlijk binnen vijf jaar gebruikelijk worden, althans in bepaalde steden of voor bepaalde diensten (robotaxivloten, geautomatiseerde boodschappenbezorging, enz.).

Ook het onderwijs voelt de impact van AI: gepersonaliseerde leersoftware kan zich aanpassen aan de behoeften van studenten, en AI-tutoren bieden on-demand hulp in diverse vakken. Over het algemeen zal AI steeds meer op de achtergrond van dagelijkse activiteiten opereren – waardoor diensten handiger en persoonlijker worden – tot het punt dat we deze AI-gedreven gemakken tegen 2030 als vanzelfsprekend zullen beschouwen.

AI transformeert industrieën en dagelijks leven

Verantwoorde AI en regelgeving

De razendsnelle ontwikkeling van AI heeft belangrijke vragen opgeworpen over ethiek, veiligheid en regelgeving, en deze zullen centrale thema's zijn in de komende jaren. Verantwoorde AI – het waarborgen dat AI-systemen eerlijk, transparant en veilig zijn – is niet langer slechts een modewoord, maar een zakelijke noodzaak.

In 2024 zijn AI-gerelateerde incidenten (zoals bevooroordeelde uitkomsten of veiligheidsfouten) sterk toegenomen, terwijl weinig grote AI-ontwikkelaars gestandaardiseerde evaluatieprotocollen voor ethiek en veiligheid hebben. Deze kloof tussen het herkennen van AI-risico's en het daadwerkelijk mitigeren ervan is iets waar veel organisaties nu hard aan werken om te dichten.

Industrie-enquêtes geven aan dat in 2025 bedrijfsleiders geen ad-hoc of "versnipperd" AI-beheer meer zullen tolereren; ze bewegen naar systematisch, transparant toezicht op AI binnen de onderneming. De reden is eenvoudig: naarmate AI intrinsiek wordt voor operaties en klantervaringen, kan elke fout – of het nu een gebrekkige aanbeveling, een privacylek of gewoon een onbetrouwbare modeloutput is – echte schade aan het bedrijf veroorzaken (van reputatieschade tot boetes).

Succesvol AI-beheer wordt niet alleen gemeten aan het vermijden van risico's, maar ook aan het leveren van strategische doelstellingen en ROI – AI-prestaties op een betrouwbare manier afstemmen op bedrijfswaarde.

— AI Assurance Leider, industrie-expert

Daarom mogen we verwachten dat grondige AI-risicomanagementpraktijken de norm worden. Bedrijven beginnen regelmatige AI-audits en validaties van hun modellen uit te voeren, hetzij met opgeleide interne teams, hetzij met externe experts, om te verzekeren dat AI werkt zoals bedoeld en binnen wettelijke/ethische grenzen blijft.

Regelgevers wereldwijd nemen ook maatregelen. AI-regelgeving verscherpt zich op zowel nationaal als internationaal niveau. In 2024 introduceerden federale agentschappen in de VS 59 AI-gerelateerde regelgevende acties – meer dan het dubbele van het aantal in het voorgaande jaar.

De Europese Unie werkt aan haar uitgebreide AI-wet, die eisen zal opleggen aan AI-systemen (vooral hoog-risicotoepassingen) op het gebied van transparantie, verantwoordelijkheid en menselijk toezicht. Andere regio's volgen snel: organisaties zoals de OESO, de Verenigde Naties en de Afrikaanse Unie brachten in 2024 AI-governancekaders uit om landen te begeleiden bij principes als transparantie, eerlijkheid en veiligheid.

Deze trend van wereldwijde samenwerking op het gebied van AI-ethiek en standaarden zal naar verwachting intensiveren, ook al volgen verschillende landen uiteenlopende benaderingen. Opmerkelijk is dat verschillen in regelgevingsfilosofie de AI-ontwikkeling in elke regio kunnen beïnvloeden. Analisten wijzen erop dat relatief flexibele regimes (zoals in de VS) snellere AI-innovatie en implementatie kunnen toestaan, terwijl strengere regels (zoals in de EU) bepaalde toepassingen kunnen vertragen maar mogelijk meer publiek vertrouwen opbouwen.

Een ander aspect van verantwoorde AI is het aanpakken van vooringenomenheid, desinformatie en de algehele betrouwbaarheid van AI-uitvoer. Nieuwe tools en benchmarks worden ontwikkeld om AI-systemen op deze criteria te evalueren – bijvoorbeeld HELM (Holistic Evaluation of Language Models) Safety en andere tests die meten hoe feitelijk correct en veilig AI-gegenereerde content is.

We zullen waarschijnlijk zien dat dit soort gestandaardiseerde controles een verplicht onderdeel worden van AI-systeemontwikkeling. Ondertussen zal de publieke perceptie van AI-risico's en -voordelen beïnvloeden hoe streng regelgevers en bedrijven toezicht houden.

Interessant is dat het optimisme over AI sterk varieert per regio: enquêtes tonen aan dat burgers in landen als China, Indonesië en veel ontwikkelingslanden zeer optimistisch zijn over de netto voordelen van AI, terwijl de publieke opinie in westerse landen voorzichtiger of zelfs sceptisch is.

Als het optimisme groeit (zoals recent langzaam is toegenomen in Europa en Noord-Amerika), kan er meer maatschappelijke toestemming zijn om AI-oplossingen te implementeren – mits er garanties zijn dat deze systemen eerlijk en veilig zijn.

Samenvattend zullen de komende vijf jaar cruciaal zijn voor AI-governance. We zullen waarschijnlijk de eerste uitgebreide AI-wetten zien ingaan (bijvoorbeeld in de EU), meer overheden die investeren in AI-toezichthoudende instanties, en bedrijven die principes van Verantwoorde AI integreren in hun productontwikkelingscycli.

Het doel is een balans te vinden waarbij innovatie niet wordt belemmerd – "flexibele" regelgevende benaderingen kunnen snelle vooruitgang mogelijk maken – terwijl consumenten en de samenleving worden beschermd tegen mogelijke nadelen. Het bereiken van deze balans is geen gemakkelijke taak, maar het is een van de bepalende uitdagingen nu AI evolueert van een beginnende technologie naar een volwassen, alomtegenwoordige technologie.

Verantwoorde AI en regelgeving

Wereldwijde concurrentie en samenwerking

De AI-ontwikkeling in het komende half decennium zal ook worden gevormd door de intense wereldwijde concurrentie om leiderschap in AI, gecombineerd met inspanningen voor internationale samenwerking. Momenteel zijn de Verenigde Staten en China de twee zwaargewichten in de AI-arena.

De VS leidt op veel gebieden – bijvoorbeeld produceerden Amerikaanse instellingen in 2024 40 van 's werelds beste AI-modellen, tegenover 15 uit China en slechts enkele uit Europa. China sluit echter snel de kloof op belangrijke gebieden.

AI-modellen ontwikkeld in China zijn aanzienlijk opgeklommen in kwaliteit, met bijna gelijke prestaties als Amerikaanse modellen op grote benchmarks in 2024. Bovendien loopt China elk ander land voor in het aantal AI-onderzoeksartikelen en patenten, wat wijst op een langdurige inzet voor AI R&D.

Deze rivaliteit zal waarschijnlijk snellere innovatie stimuleren – een moderne ruimterace, maar dan in AI – terwijl elk land middelen investeert om de vooruitgang van de ander te overtreffen. We hebben al een escalatie gezien in AI-investeringsverplichtingen door overheden: China kondigde een kolossaal nationaal fonds van $47,5 miljard aan voor halfgeleiders en AI-technologie, terwijl de VS, EU en anderen ook miljarden investeren in AI-onderzoek en talentontwikkeling.

Dat gezegd hebbende, AI is geen verhaal van slechts twee landen. Wereldwijde samenwerking en bijdragen nemen toe. Regio's zoals Europa, India en het Midden-Oosten produceren opmerkelijke AI-innovaties en eigen modellen.

Europa richt zich sterk op betrouwbare AI en is thuisbasis van veel open-source AI-projecten. India benut AI voor grootschalige toepassingen in onderwijs en gezondheidszorg en levert ook een groot deel van het wereldwijde AI-talent (India en de VS samen vormen meer dan de helft van de wereldwijde AI-arbeidsmarkt qua gekwalificeerde professionals).

Er is ook een beweging in kleinere landen om niches te creëren – zoals Singapore's investeringen in AI-governance en smart nation-initiatieven, of de inspanningen van de VAE in AI-onderzoek en implementatie. Internationale organisaties organiseren discussies over AI-standaarden zodat er ten minste enige afstemming is – geïllustreerd door de eerder genoemde OESO- en VN-kaders, en evenementen zoals het Global Partnership on AI (GPAI) die meerdere landen samenbrengen om best practices te delen.

Hoewel geopolitieke concurrentie zal doorgaan (en waarschijnlijk zelfs zal intensiveren in gebieden zoals AI voor militair gebruik of economisch voordeel), is er ook erkenning dat kwesties zoals AI-ethiek, veiligheid en het aanpakken van wereldwijde uitdagingen samenwerking vereisen. We kunnen meer grensoverschrijdende onderzoeksprojecten verwachten die zich richten op AI voor klimaatverandering, pandemiebestrijding of humanitaire projecten.

Een interessant aspect van het wereldwijde AI-landschap is hoe verschillende houdingen en gebruikersgroepen de evolutie van AI zullen beïnvloeden. Zoals eerder vermeld, is het publieke sentiment zeer positief in sommige ontwikkelingslanden, wat die markten meer permissief kan maken voor AI-experimenten in sectoren zoals fintech of onderwijstechnologie.

Daarentegen kunnen regio's met sceptische publieken zwaardere regelgeving opleggen of een tragere adoptie ervaren vanwege laag vertrouwen. Tegen 2030 kunnen we een soort tweedeling zien: sommige landen bereiken bijna alomtegenwoordige AI-integratie (slimme steden, AI in dagelijks bestuur, enz.), terwijl anderen voorzichtiger te werk gaan.

Toch erkennen zelfs de voorzichtige regio's dat ze het potentieel van AI niet kunnen negeren – bijvoorbeeld investeren het Verenigd Koninkrijk en Europese landen in AI-veiligheid en infrastructuur (het VK plant een nationaal AI-onderzoekscloud, Frankrijk heeft publieke supercomputing-initiatieven voor AI, enz.).

De race gaat dus niet alleen om het bouwen van de snelste AI, maar om het bouwen van de juiste AI voor de behoeften van elke samenleving.

In wezen zullen de komende vijf jaar een complex samenspel van concurrentie en samenwerking zien. We zullen waarschijnlijk baanbrekende AI-prestaties zien ontstaan op onverwachte plaatsen wereldwijd, niet alleen in Silicon Valley of Beijing.

En nu AI een pijler van nationale macht wordt (vergelijkbaar met olie of elektriciteit in eerdere tijdperken), zal de manier waarop landen zowel samenwerking als rivaliteit in dit domein managen de wereldwijde AI-ontwikkelingsrichting sterk beïnvloeden.

Wereldwijde concurrentie en samenwerking

AI's impact op banen en vaardigheden

Tot slot is geen discussie over de nabije toekomst van AI compleet zonder de impact op werk en werkgelegenheid te onderzoeken – een onderwerp dat velen bezighoudt. Zal AI onze banen overnemen, of nieuwe creëren? Het bewijs tot nu toe suggereert een beetje van beide, maar met een sterke neiging naar versterking boven pure automatisering.

Het World Economic Forum voorspelde dat AI tegen 2025 wereldwijd ongeveer 97 miljoen nieuwe banen zal creëren, terwijl ongeveer 85 miljoen banen zullen verdwijnen – een netto toename van 12 miljoen banen.

Deze nieuwe rollen variëren van datawetenschappers en AI-engineers tot geheel nieuwe categorieën zoals AI-ethici, prompt engineers en robotonderhoudsexperts. We zien deze voorspelling al uitkomen: meer dan 10% van de vacatures vandaag de dag zijn voor functies die tien jaar geleden nauwelijks bestonden (bijvoorbeeld Head of AI of Machine Learning Developer).

Belangrijk is dat de vroege impact van AI op werkplekken niet massale werkloosheid is geweest, maar het verhogen van de productiviteit van werknemers en het verschuiven van vaardigheidseisen. Sectoren die AI het snelst adopteren, hebben sinds de AI-boom rond 2022 tot wel 3× hogere omzetgroei per werknemer gezien.

In die sectoren raken werknemers niet overbodig; ze worden productiever en waardevoller. In feite stijgen de lonen tweemaal zo snel in AI-intensieve sectoren vergeleken met sectoren met lagere AI-adoptie.

Zelfs werknemers in functies die sterk geautomatiseerd kunnen worden, zien loonstijgingen als ze AI-gerelateerde vaardigheden bezitten, wat aangeeft dat bedrijven waarde hechten aan medewerkers die effectief met AI-tools kunnen werken. Over de hele linie is er een groeiende premie op AI-vaardigheden – werknemers die AI kunnen gebruiken (zelfs op basisniveau, zoals AI-gedreven analyse of contentgeneratie) verdienen hogere salarissen.

Een analyse toonde aan dat werknemers met AI-vaardigheden gemiddeld een 56% hogere beloning verdienen dan vergelijkbare functies zonder die vaardigheden. Deze premie is in slechts één jaar meer dan verdubbeld, wat benadrukt hoe snel "AI-geletterdheid" een must-have competentie wordt.

Dat gezegd hebbende, AI verandert onmiskenbaar de aard van banen. Veel routinematige of lagere taken worden geautomatiseerd – AI kan data-invoer, rapportage, eenvoudige klantvragen en dergelijke overnemen. Dit betekent dat sommige banen verdwijnen of worden hergedefinieerd.

Werknemers in administratieve, repetitieve verwerkingsrollen lopen het grootste risico op verdringing. Echter, terwijl die taken verdwijnen, ontstaan nieuwe taken die menselijke creativiteit, oordeel en toezicht op AI vereisen.

Het netto-effect is een verschuiving in de benodigde vaardigheden voor de meeste beroepen. Een LinkedIn-analyse voorspelt dat tegen 2030 ongeveer 70% van de vaardigheden in een gemiddelde baan anders zal zijn dan de vaardigheden die enkele jaren geleden nodig waren.

Met andere woorden, bijna elke baan evolueert. Om zich aan te passen zijn voortdurende scholing en omscholing essentieel voor de beroepsbevolking.

Gelukkig is er een grote impuls voor AI-onderwijs en bijscholing: twee derde van de landen heeft informatica (vaak inclusief AI-modules) opgenomen in het basis- en voortgezet onderwijs, en bedrijven investeren zwaar in opleidingsprogramma's voor medewerkers. Wereldwijd zegt 37% van de leidinggevenden dat ze op korte termijn meer willen investeren in training van medewerkers in AI-tools.

We zien ook de opkomst van online cursussen en certificeringen in AI – bijvoorbeeld gratis programma's van techbedrijven en universiteiten om miljoenen mensen AI-basiskennis te leren.

Dankzij AI verschuift de aard van banen van het beheersen van specifieke taken naar het voortdurend verwerven van nieuwe vaardigheden.

— Industrieel rapport, arbeidsanalyse

Een ander aspect van AI op de werkplek is de opkomst van het "mens-AI team" als fundamentele productiviteitseenheid. Zoals eerder beschreven, nemen AI-agenten en automatisering delen van het werk over, terwijl mensen toezicht houden en expertise leveren.

Vooruitstrevende bedrijven herdefiniëren rollen zodat instapfuncties (die AI zou kunnen uitvoeren) minder centraal staan; in plaats daarvan nemen ze mensen direct aan in meer strategische functies en laten ze AI het routinematige werk doen.

Dit kan traditionele carrièrepaden afvlakken en nieuwe manieren van talentontwikkeling vereisen (aangezien junior medewerkers niet leren door eenvoudige taken uit te voeren als AI die taken al doet). Het benadrukt ook het belang van verandermanagement in organisaties. Veel medewerkers voelen angst of overweldiging door het tempo van verandering dat AI met zich meebrengt.

Leiders moeten deze transitie dus actief managen – de voordelen van AI communiceren, medewerkers betrekken bij AI-adoptie en hen verzekeren dat het doel is om menselijk werk te versterken, niet te vervangen. Bedrijven die een cultuur van mens-AI samenwerking succesvol cultiveren – waarbij het gebruik van AI vanzelfsprekend is voor het personeel – zullen waarschijnlijk de grootste prestatieverbeteringen zien.

Samenvattend zal de arbeidsmarkt in de komende vijf jaar worden gekenmerkt door transformatieve verandering in plaats van catastrofe. AI zal bepaalde taken en functies automatiseren, maar ook vraag creëren naar nieuwe expertise en veel werknemers productiever en waardevoller maken.

De uitdaging (en kans) ligt in het begeleiden van de beroepsbevolking door deze transitie. Individuen en organisaties die levenslang leren omarmen en rollen aanpassen om AI te benutten, zullen floreren in de nieuwe AI-gedreven economie. Degenen die dat niet doen, kunnen moeite hebben relevant te blijven.

Zoals een rapport het kernachtig formuleerde: dankzij AI verschuift de aard van banen van het beheersen van specifieke taken naar het voortdurend verwerven van nieuwe vaardigheden. De komende jaren zullen onze capaciteit testen om dit tempo bij te houden – maar als dat lukt, kan het resultaat een innovatievere, efficiëntere en zelfs mensgerichtere werkomgeving zijn.

AI's impact op banen en vaardigheden

Conclusie: de AI-toekomst vormgeven

De ontwikkeling van AI in de komende vijf jaar zal diepe veranderingen brengen in technologie, bedrijfsleven en samenleving. We zullen waarschijnlijk AI-systemen zien die capabeler worden – die meerdere modaliteiten beheersen, verbeterde redeneervaardigheden tonen en met meer autonomie opereren.

Tegelijkertijd zal AI diep verweven raken in het dagelijks leven: beslissingen aandrijven in bestuurskamers en overheden, operaties optimaliseren in fabrieken en ziekenhuizen, en ervaringen verbeteren van klantenservice tot onderwijs.

De kansen zijn enorm – van het verhogen van economische productiviteit en wetenschappelijke ontdekkingen tot het helpen aanpakken van wereldwijde uitdagingen zoals klimaatverandering (AI zal naar verwachting de overgang naar hernieuwbare energie en slimmer hulpbronnengebruik versnellen). Maar het realiseren van het volledige potentieel van AI vereist het navigeren door bijbehorende risico's en obstakels. Vraagstukken rond ethiek, governance en inclusiviteit zullen voortdurende aandacht vereisen zodat de voordelen van AI breed gedeeld worden en niet overschaduwd door valkuilen.

Menselijke keuzes en leiderschap zullen de AI-toekomst vormgeven. AI zelf is een hulpmiddel – een opmerkelijk krachtig en complex hulpmiddel, maar uiteindelijk weerspiegelt het de doelen die wij ervoor stellen.

— Perspectief technologie leiderschap

Een overkoepelend thema is dat menselijke keuzes en leiderschap de AI-toekomst zullen bepalen. AI zelf is een hulpmiddel – een opmerkelijk krachtig en complex hulpmiddel, maar uiteindelijk weerspiegelt het de doelen die wij ervoor stellen.

De komende vijf jaar bieden een cruciale kans voor belanghebbenden om AI-ontwikkeling verantwoord te sturen: bedrijven moeten AI doordacht en ethisch implementeren; beleidsmakers moeten gebalanceerde kaders creëren die innovatie stimuleren en tegelijkertijd het publiek beschermen; onderwijsinstellingen en gemeenschappen moeten mensen voorbereiden op de veranderingen die AI zal brengen.

De internationale en interdisciplinaire samenwerking rond AI moet verdiepen, zodat we deze technologie gezamenlijk naar positieve uitkomsten leiden. Als dat lukt, kan 2030 het begin markeren van een nieuw tijdperk waarin AI het menselijk potentieel aanzienlijk versterkt – ons helpt slimmer te werken, gezonder te leven en problemen aan te pakken die voorheen onbereikbaar waren.

In die toekomst zal AI niet worden gezien met angst of hype, maar als een geaccepteerd, goed gereguleerd onderdeel van het moderne leven dat voor de mensheid werkt. Het bereiken van deze visie is de grote uitdaging en belofte van de komende vijf jaar in AI-ontwikkeling.