Czy AI zastąpi człowieka? Czy również zastanawiasz się nad tym zagadnieniem? Razem z INVIAI poznaj szczegóły w tym artykule, aby znaleźć najbardziej racjonalną odpowiedź!

W dobie obecnego rozwoju sztucznej inteligencji (AI) wiele osób zadaje pytanie: czy maszyny mogą zastąpić człowieka w pracy i życiu codziennym? W rzeczywistości AI ma głęboki wpływ na rynek pracy: według IMF około 40% globalnych miejsc pracy może być dotkniętych przez AI, a w krajach rozwiniętych liczba ta sięga nawet 60%.

Jednakże wpływ ten jest dwustronny: AI zautomatyzuje niektóre zadania, ale także wspiera i zwiększa wydajność pracy w pozostałych obszarach. Na przykład badanie McKinsey szacuje, że narzędzia generatywnej AI mogą zautomatyzować do 70% pracy wykonywanej przez pracowników i zastąpić połowę ich codziennych czynności do roku 2045.

Mimo to, jak podkreśla naukowiec Erik Brynjolfsson (Uniwersytet Stanforda), „AI nie tylko automatyzuje pracę i zastępuje człowieka; największą korzyścią jest współpraca AI z ludźmi, która pozwala im pracować efektywniej”.

Jak AI zmienia pracę?

AI jest i będzie stosowana w wielu dziedzinach – od produkcji, przez medycynę, aż po usługi i edukację. Wiele powtarzalnych zadań lub opartych na stałych procedurach może być szybko przetwarzanych przez AI. Na przykład w fabrykach roboty mogą wykonywać montaż lub podstawową kontrolę jakości; w biurach oprogramowanie AI może wprowadzać dane, analizować wzory i automatycznie generować raporty.

Jednak badanie MIT wskazuje, że nawet w obszarach związanych z przetwarzaniem obrazów (computer vision), które uważane są za podatne na automatyzację, „większość zadań wcześniej uznawanych za zagrożone przez AI nie przynosi obecnie korzyści ekonomicznych z automatyzacji”. Innymi słowy, w wielu przypadkach człowiek pozostaje najefektywniejszym i najbardziej oszczędnym rozwiązaniem na ten moment.

Szczególnie AI może zastąpić konkretne zadania (np. wycinanie danych, rozpoznawanie wzorców), ale nie jest w stanie całkowicie zastąpić człowieka w całym procesie.

Najbardziej narażone na wpływ AI są zwykle zawody oparte na obliczeniach i powtarzalności. Przykłady:

• Produkcja i kontrola automatyczna (roboty zastąpiły wiele prac manualnych w fabrykach).
• Usługi administracyjne i biurowe (wprowadzanie danych, podstawowa księgowość, zarządzanie kalendarzem).
• Podstawowa obsługa klienta (chatboty odpowiadające na standardowe pytania).
• Analiza danych i podstawowe raportowanie finansowe (AI może szybko agregować, filtrować i prezentować dane).
• Tworzenie wstępnych treści (automatyczne pisanie prostych wiadomości, edycja wideo lub szablonów interfejsów).

Jednak nawet w tych branżach człowiek odgrywa kluczową rolę w nadzorze, ocenie i rozwiązywaniu złożonych sytuacji wykraczających poza algorytmy.

Umiejętności ludzkie trudne do zastąpienia przez AI

Mimo rosnącej mocy AI, nadal ma ona wiele ograniczeń w porównaniu z człowiekiem. Eksperci podkreślają, że sztuczna inteligencja nie posiada zdolności odczuwania ani rozumienia na poziomie ludzkim. Workday (2025) przeprowadził badanie wśród tysięcy pracowników, z którego wynika, że 93% użytkowników AI uważa, iż technologia ta pomaga im „uwolnić siły ludzkie”, by skupić się na zadaniach strategicznych i wymagających wyższego poziomu myślenia.

Dzięki AI wykonującej powtarzalne zadania, ludzie mogą poświęcić więcej czasu na planowanie, kreatywność i rozwiązywanie złożonych problemów – obszary, w których AI jeszcze nie dorównuje.

Najnowsze badania Cambridge Judge Business School pokazują, że zoptymalizowane modele językowe (LLM), takie jak ChatGPT, mogą osiągnąć poziom kreatywności odpowiadający 8–10 osobom, jeśli są wielokrotnie proszone o odpowiedzi na to samo zagadnienie.

To pokazuje, że AI może „konkurować” z małą grupą ludzi w konkretnych zadaniach twórczych, ale nie oznacza to, że AI zastąpi całość unikalnej kreatywności każdego człowieka.

Co ważniejsze, AI trudno zastąpić unikalne umiejętności ludzkie, takie jak:

• Empatia i komunikacja: zdolność do odczuwania, rozumienia emocji i budowania relacji. Workday wskazuje, że umiejętności takie jak etyczne podejmowanie decyzji, empatia i rozwiązywanie konfliktów – ściśle związane z ludzkim czynnikiem – są „bardzo ważne i trudne do zastąpienia” w gospodarce cyfrowej.
• Kreatywność i myślenie krytyczne: AI może podpowiadać pomysły, tworzyć obrazy czy szkice tekstów, ale człowiek nadal musi umiejętnie wybierać i dopracowywać, by tworzyć całkowicie nową wartość.
• Przywództwo i zarządzanie: AI nie posiada pełnej autonomii, nie może podejmować ostatecznych decyzji ani inspirować zespołu jak człowiek. Ponadto wiele zawodów wymaga elastyczności i dostosowania do zmieniających się warunków (np. edukacja, opieka zdrowotna), co zależy od umiejętności społecznych, których AI nie zastąpi.

Nawet liderzy technologiczni podkreślają ten aspekt: przedstawiciel Canva stwierdził, że AI „nie zastąpi podstawowych ludzkich cech, takich jak empatia, komunikacja i budowanie relacji”.

Rola człowieka w erze AI

Podsumowując, AI nie „zastąpi człowieka” w pełnym zakresie. Zamiast tego AI zmienia sposób, w jaki ludzie pracują. Liczne raporty pokazują, że AI znacząco zwiększa wydajność pracy, nie powodując spadku zatrudnienia.

Na przykład według PwC (2025) firmy wykorzystujące AI do zwiększenia produktywności odnotowały trzykrotny wzrost przychodów na pracownika w porównaniu z wcześniejszym okresem. Wbrew obawom o utratę miejsc pracy, PwC zauważa: „Wbrew lękom o bezrobocie, liczba miejsc pracy – a także wynagrodzenia – rosną w większości zawodów związanych z AI, nawet tych o najwyższym stopniu automatyzacji”.

Wiele dużych przedsiębiorstw potwierdza tę tendencję. Na przykład w grudniu 2024 Salesforce ogłosił, że nie będzie zatrudniać nowych inżynierów oprogramowania w 2025 roku ze względu na znaczny wzrost wydajności dzięki AI; firma rozwinęła w pełni zautomatyzowanego „Agenta AI”, który może integrować dane firmowe i wykonywać zadania w sprzedaży, obsłudze klienta, marketingu i handlu.

Z kolei CEO OpenAI Sam Altman przewiduje, że już w 2025 roku „Agenci AI” będą funkcjonować jako wirtualni pracownicy, znacząco zwiększając produktywność firm. Te przykłady pokazują, że przedsiębiorstwa wykorzystują AI do zwiększania wydajności i kreatywności, a nie tylko do redukcji zatrudnienia.

>>> Czy chcesz dowiedzieć się: Jak działa sztuczna inteligencja? ?

Najnowsze analizy i badania jednoznacznie wskazują, że AI zmieni pracę, ale nie zastąpi całkowicie człowieka. W erze AI wyzwaniem dla każdego jest nauczenie się współpracy z tą technologią.

Wielu ekspertów podkreśla, że pracownicy powinni traktować AI jako narzędzie wsparcia – „człowiek, który potrafi korzystać z AI, zastąpi tego, który tego nie potrafi” – zamiast jako zagrożenie. Aby się dostosować, musimy rozwijać unikalne ludzkie umiejętności (empatię, kreatywność, zarządzanie) i uczyć się efektywnego wykorzystania AI.

Ostatecznie odpowiedź na pytanie „Czy AI zastąpi człowieka?” nie jest jednoznaczna „tak” ani „nie”. AI zastąpi niektóre konkretne zadania i zmieni sposób, w jaki pracujemy, ale człowiek nadal będzie odgrywał kluczową rolę dzięki cechom, których maszyny nie posiadają.

Zamiast się obawiać, powinniśmy przygotować wiedzę i umiejętności, aby opanować AI i uczynić z niej niezastąpionego partnera, który podniesie efektywność i jakość pracy w przyszłości.